قاسم سلیمانی فرزند حسن در ۲۰ اسفند ۱۳۳۵ش در شهرستان رابُر از توابع استان کرمان در ایل عشایر سلیمانی به دنیا آمد. وی در ۱۸ سالگی به استخدام اداره آب کرمان درآمد.او در حوادث انقلاب اسلامی ایران با سیدرضا کامیاب ( و نماینده مشهد در اولین دوره مجلس شورای اسلامی) آشنا شد و او را وارد جریانات انقلاب کرد.او یکی از گردانندگان اصلی راهپیمایی‌ها و اعتصابات کرمان در زمان انقلاب بود.
دوران جنگ ایران و عراق
قاسم سلیمانی پس از انقلاب اسلامی ایران، در سال ۱۳۵۹ش عضو سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی شد و با شروع جنگ ایران و عراق، چند گردان را در کرمان آموزش داد و به جبهه‌ها فرستاد. وی در دوره‌ای فرماندهی سپاه آذربایجان غربی را بر عهده داشت.سلیمانی در سال ۱۳۶۰ش با حکم محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسدارن، به عنوان فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله منصوب شد.وی در جنگ عراق علیه ایران، از فرماندهان عملیات‌های والفجر ۸، کربلای ۴ و کربلای ۵ بود.عملیات کربلای ۵ از مهم‌ترین عملیات‌های ایران در دوران جنگ دانسته شده که تضعیف موقعیت ی و نظامی ارتش عراق و تثبیت اوضاع به سود قوای نظامی ایران از نتایج آن ارزیابی شده است.
سلیمانی پس از پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ش، به مقابله با اشراری پرداخت که از مرزهای شرقی ایران هدایت می‌شدند.سلیمانی تا قبل از انتصاب به فرماندهی سپاه قدس، با باندهای قاچاق مواد مخدر در مرزهای ایران و افغانستان می‌جنگید.
او در بهمن سال ۱۳۸۹ش از سوی آیت‌الله ای، فرمانده کل قوای نظامی ایران، درجه سرلشکری را دریافت کرد.
فرماندهی سپاه قدس
نوشتار اصلی: نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
قاسم سلیمانی در سال ۱۳۷۹ش از سوی آیت‌الله ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی سپاه قدس منصوب شد.سپاه قدس به عنوان شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۷ یعنی در خاتمه جنگ عراق با ایران سازمان پیدا کرد. و سلیمانی پس از احمد وحیدی دومین فرمانده سپاه قدس ایران شد.بر اساس گزارش نقل شده از مرکز ویژه اطلاعات اسرائیل، قاسم سلیمانی نقش کلیدی در تقویت نفوذ ایران در خاورمیانه به ویژه در ناآرامی‌های منطقه‌ای معروف به بیداری اسلامی (بهار عربی) ایفا کرده است. همچنین در گزارش مذکور آمده است که ایران به کمک راهبردهای قاسم سلیمانی نفوذش را در عراق، سوریه و حمایت از حوثی‌های یمن بیشتر کرده است.
بخشی از پاسخ آیت‌الله ای به نامه قاسم سلیمانی درباره پایان سیطره داعش:
شما با متلاشی ساختن تودۀ سرطانی و مهلک داعش، نه‌فقط به کشورهای منطقه و به جهان اسلام بلکه به همۀ ملت‌ها و به بشریت خدمتی بزرگ کردید.
حضور در عراق، سوریه و مبارزه با داعش
قاسم سلیمانی از فرماندهان مبارزه علیه داعش در عراق و سوریه بودداعش گروهی تکفیری بود که پس از سقوط صدام در عراق و خلاء قدرت در این منطقه، پدید آمد.[ایران برای حفظ امنیت و کنترل منطقه، مبارزه با این گروه را آغاز کرد. به نقل از خبرگزاری ایسنا، در سال ۲۰۱۱م نیروهای تحت فرمان سلیمانی معروف به مدافعان حرم، از جمله لشکر فاطمیون و تیپ زینبیون، جهت مبارزه با داعش و نیروهای شورشی راهی سوریه شدند در سال ۲۰۱۴ شهر موصل به تصرف داعش درآمد و بغداد، پایتخت عراق نیز تا مرز سقوط پیش رفت؛ قاسم سلیمانی با سازماندهی بخشی از نیروهای حشد الشعبی نقش مؤثری در اخراج داعش از عراق داشت. حیدر العبادی نخست‌وزیر وقت عراق، از قاسم سلیمانی به عنوان یکی از اصلی‌ترین متحدان عراق در مبارزه با داعش نام برد
قاسم سلیمانی در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله ای که ۳۰ آبان ۱۳۹۶ش در رسانه‌های ایران منتشر شد، پایان سیطره داعش را اعلام کرد و از برافراشته شدن پرچم سوریه در البوکمال از شهرهای سوریه در نزدیکی مرز عراق خبر داد.
رومه اسرائیلی هاآرتص، سلیمانی را متهم به حضور در عملیات موشکی علیه اسرائیل و اقدام علیه یهودیان دنیا کرده است.
دریافت نشان ذوالفقار
اعطای نشان ذوالفقار توسط آیت‌الله ای به قاسم سلیمانی در ۱۳۹۷ش
در ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ش آیت‌الله ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، نشان ذوالفقار را به سلیمانی اهدا کرد.طبق آئین‌نامه اهدای نشان‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران، این نشان به فرماندهان عالی‌رتبه و رؤسای ستادهای عالی‌رتبه در نیروهای مسلح اهدا میشود که تدابیر آنها در طرح‌ریزی و هدایت عملیات‌های رزمی موجب حصول نتایج مطلوب شده باشد.پس از انقلاب ایران در ۱۳۵۷ش، سلیمانی نخستین کسی است که نشان ذوالفقار را دریافت کرد.
موقعیت جهانی
در سال ۲۰۱۹م نشریه آمریکایی فارین پالیسی، نام قاسم سلیمانی را در فهرست ۱۰۰ اندیشمند برتر دنیا در بخش دفاع و امنیت ثبت کرده است.
شهادت
قاسم سلیمانی در ۱۳ دی ۱۳۹۸ش در حمله نیروهای امریکایی به خودروی حامل وی در بغداد به همراه چند تن دیگر از جمله ابومهدی المهندس معاون حشد الشعبی (بسیج مردمی عراق) به شهادت رسید.
واکنش‌ها
شهادت وی موجی از اعتراضات را در کشورهای مختلف جهان در پی داشت و مراسم‌هایی در بزرگداشت او در شهرهای مختلف ایران و دیگر کشورهای جهان برگزار گردید.
همچنین شخصیت‌های ی و مذهبی ایران و دیگر کشورها نسبت به شهادت وی واکنش نشان دادند. آیت‌الله ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیامی او را چهره بین‌المللی مقاومت خواند و به مناسبت شهادتش سه روز در ایران عزای عمومی اعلام کرد. دیگر شخصیت‌های ی و مذهبی از جمله رؤسای قوای سه‌گانه ایران و مراجع تقلید ایران و عراق در پیام‌های جداگانه‌ای، شجاعت، اخلاص و فداکاری او را ستودند.
سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، سید عبدالملک بدرالدین الحوثی رهبر انصارالله یمن و رؤسای جمهور سوریه، لبنان، عراق و ترکیه از شخصیت‌های ی غیرایرانی بودند که شهادت سلیمانی را محکوم کردند. همچنین بسیاری از وزیران خارجه کشورهای مختلف با ایران ابراز همدردی نموده و اقدام آمریکا را محکوم کردند.[نیازمند منبع] همچنین اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل، ترور هدفمند قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس را غیرقانونی و نقض قوانین حقوق بین‌الملل دانست. یرواند آبراهامیان، تاریخ‌نگار امریکایی نیز تأکید کرد که ایرانیان پیش از این امریکا را دولتی توطئه‌گر می‌دانستند، از این پس دولت مذکور را دولتی تروریست هم خواهند دانست. مایکل مور، فیلمساز امریکایی نیز به اقدام دولت امریکا اعتراض کرد و تلویحاً دولت امریکا را جنگ‌طلب خواند.
پیامدها
برخی از پیامدهای شهادت قاسم سلیمانی عبارتند از:
- تصویب طرح اخراج آمریکایی‌ها از عراق؛ پس از شهادت قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، برخی از گروه‌های ی عراق و شماری از مردم این کشور خواستار اخراج نیروهای امریکایی از عراق شدند. پارلمان عراق در جلسه‌ای اضطراری که در ۱۵ دی ۱۳۹۸ش برگزار شد طرحی را در رابطه با خروج نیروهای امریکایی از عراق تصویب کرد. هرچند پیشتر در پی حملات آمریکا به مواضع حشد الشعبی بحث اخراج نیروهای آمریکایی از عراق مطرح شده بود و آیت‌الله سید کاظم حائری از مراجع تقلید عراق نیز ماندن نیروهای آمریکایی را در عراق حرام اعلام کرده بود.
- حمله موشکی ایران به پایگاه هوایی عین‌الاسد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۸ دی ۱۳۹۸ش در پاسخ به ترور قاسم سلیمانی، پایگاه هوایی عین الاسد نظامیان آمریکایی در عراق را مورد حمله موشکی قرار داد.
تشییع
تشییع قاسم سلیمانی در کرمان ۱۷ دی ۱۳۹۸ش
مراسم تشییع قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی المهندس و دیگر همراهانشان در ۱۴ دی ۱۳۹۸ش با حضور شخصیت‌های ی و مذهبی و عموم مردم عراق در شهرهای بغداد، کربلا و نجف برگزار شد. سپس پیکرهای شهدای ایرانی و ابومهدی المهندس به ایران منتقل شده و در ۱۵ دی در اهواز و مشهد و در ۱۶ دی در تهران و قم تشییع شدند. جنازه قاسم سلیمانی ۱۷ دی در کرمان تشییع و در ۱۸ دی در این شهر دفن شد.
در تهران آیت‌الله ای رهبر جمهوری اسلامی ایران بر جنازه قاسم سلیمانی و دیگر همراهانش از جمله ابومهدی المهندس نماز گزارد. پایگاه خبری روسی روسیا الیوم، تشییع جنازه وی را پس از تشییع جنازه امام خمینی بزرگترین تشییع جنازه تاریخ برشمرد.در کرمان بر اثر ازدحام جمعیت تعدادی کشته و مصدوم شدند.به گفته سخنگوی سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی حدود ۲۵ میلیون نفر در تشییع سلیمانی شرکت کردند.
تک‌نگاری‌ها
تصویری ازجلدکتاب حاج قاسم
ق
- کتاب حاج قاسم: جستاری در خاطرات حاج قاسم سلیمانی»، کتابی ۱۶۷ صفحه‌ای که در آن برخی از خاطرات و سخنرانی‌های قاسم سلیمانی در دوران جنگ ایران و عراق گردآوری شده است. این کتاب توسط انتشارات یا زهرا(س)» در سال ۱۳۹۴ش منتشر شده است. کتاب مذکور به زبان عربی ترجمه و توسط جمعیت المعارف در لبنان منتشر شده است.
- کتاب ذوالفقار: خاطراتی شفاهی از قاسم سلیمانی درباره همرزمانش از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۳ش است. این کتاب خاطراتی از دوران جنگ عراق علیه ایران و نیز مبارزه با داعش در سوریه و عراق را دربردارد.
درباره این سایت